Blog: Zarzadzanie uslugami it | Lean it 2

Zadbaj o linię! Lean Management

Zadbaj o linię! Lean Management
  • 1 051 views

Udostępnij!FacebookTwitterLinkedInDlaczego potrzebujemy zarządzania? Wytwórczość i produkcja to nie tylko wysiłki ludzkich rąk oraz wspierających je technologii, ale także opracowane metodyki, style i standardy zarządzania, dzięki którym wiadomo w jaki sposób najsprawniej zorganizować pracę tak żeby była możliwie najbardziej wydajna i przynosiła oczekiwane efekty. Od samego początku rewolucji przemysłowej wymyślano i wdrażano w życie kolejne koncepcje, […]

Udostępnij!

Dlaczego potrzebujemy zarządzania?

Wytwórczość i produkcja to nie tylko wysiłki ludzkich rąk oraz wspierających je technologii, ale także opracowane metodyki, style i standardy zarządzania, dzięki którym wiadomo w jaki sposób najsprawniej zorganizować pracę tak żeby była możliwie najbardziej wydajna i przynosiła oczekiwane efekty. Od samego początku rewolucji przemysłowej wymyślano i wdrażano w życie kolejne koncepcje, które nierzadko całkowicie zmieniały oblicze procesów produkcyjnych; do najsłynniejszych należą pochodzące z USA nurty takie jak tayloryzm i fordyzm. Na nich jednak historia zarządzania się nie zakończyła – druga połowa XX wieku miała przynieść kolejne doniosłe innowacje, które tym razem przywędrowały z zupełnie innego miejsca…

Geneza Lean Management.

Korzenie Lean Management – czyli tak zwanego szczupłego zarządzania – sięgają Kraju Kwitnącej Wiśni. Po II Wojnie Światowej japoński przemysł motoryzacyjny, z zakładami Toyoty na czele, stanowił miejsce wykuwania nowych rozwiązań, których celem było wyeliminowanie „ociężałości” występującej przy tradycyjnym trybie produkcji; zamiast niej miały pojawić się elastyczność, zdolność szybkiego reagowania na zmieniające się warunki rynkowe oraz racjonalne gospodarowanie tymi zasobami, które akurat są potrzebne. Oparty na tych zasadach System Produkcyjny Toyoty stał się fundamentem sukcesu firmy, która zaczęła podbijać międzynarodowe rynki. Samo pojęcie „szczupłej produkcji” (Lean Manufacturing) zostało po raz pierwszy użyte w 1988 roku przez menedżera i badacza zarządzania Johna Krafcika. Lean Management stanowi rozszerzenie go także na inne, nieprodukcyjne i związane głównie z usługami, sektory gospodarki i od lat dziewięćdziesiątych XX wieku zdobywa coraz większą popularność w różnorakich branżach i organizacjach na całym świecie. Na czym dokładnie polega to podejście i gdzie tkwi tajemnica jego skuteczności?

Precz z marnotrawstwem!

Jak sama nazwa wskazuje, zarządzanie według Lean ma być „szczupłe”; organizację można tu porównać do odchudzającej się osoby, która chce pozbyć się zbędnych kilogramów. Tymi kilogramami są liczne zasoby, które obficie gromadzi się przy tradycyjnym zarządzaniu i produkcji masowej, w istocie jednak często okazują się zupełnie niepotrzebne. Posiadanie nadmiarowych zapasów prowadzi do marnotrawstwa, za które w Lean uznaje się nadprodukcję, czyli wytwarzanie w ilościach większych niż faktyczny popyt, długie okresy przestojów pracy ludzi i maszyn bądź ich niepotrzebne działanie, czy nadmierne przetwarzanie produktu.  Zamiast utrzymywania dużych rezerw materiałowych i technologicznych, w Lean dąży się do posiadania minimalnych zapasów, które w myśl zasady just-in-time, powinny pozostawać w ściśle określonych ilościach i tylko wtedy gdy faktycznie się ich potrzebuje.  W ten sposób marnotrawstwo zostaje wyeliminowane; wszystkie „obecne na pokładzie” zasoby zostają faktycznie wykorzystane i nie pojawia się problem niezagospodarowanych, a potem utylizowanych nadwyżek. Wraz z oszczędnościami materiałowymi, zmniejsza się również zużycie przestrzeni produkcyjnej, skraca się cykl produkcyjny oraz obniża się nakład wykonywanej pracy – przy równoczesnym maksymalnym wykorzystaniu potencjału wytwórczego – wszystkie działania stają się też szybsze i zajmują mniej czasu.  Łatwo więc na tej podstawie zauważyć, że zastosowanie zasad Lean owocuje niczym innym jak efektywniejszym i mniej kosztochłonnym osiąganiem zysków, co jest podstawowym celem każdego przedsiębiorstwa.

Pięć zasad Lean.

Mówiąc o Lean Management, nie można zapomnieć o przedstawionych w 1996 roku przez Jamesa Womacka i Daniela Jonesa pięciu głównych zasadach na których opiera się to podejście. Wszystkie z nich krążą dookoła centralnego zagadnienia stanowiącego najważniejszy cel dobrego zarządzania, a więc uzyskiwanej w procesie produkcyjnym wartości.

Pierwsza zasada mówi o tym, że  na samym początku wartość trzeba zdefiniować. Jest nią to za co chce zapłacić klient, należy zatem dobrze zrozumieć jego potrzeby, w czym mogą nam pomóc specjalne ankiety albo wywiady. Następna zasada odnosi się do dalszych czynności, nakazując mapowanie strumienia wartości, czyli identyfikację wszystkich działań, które pozwolą ją uzyskać. Działania niedodające wartości są uznawane za odpady. Trzecia z zasad zaleca utworzenie przepływu – płynności działań o wartości dodanej. Czwarta opowiada o systemie ssącym – produkującym na zamówienie klienta. Chodzi tu o reguły, które omówiliśmy już wcześniej – produkty i usługi mają być dostarczane dokładnie wtedy, gdy są potrzebne, bez buforów i zapasów, a tempo wytwarzania powinno być dostosowane do rzeczywistego popytu. Piątą i ostatnią zasadę niekiedy uznaje się za swoiste podsumowanie poprzednich i przedstawienie esencji filozofii Lean Management. Polega ona na dążeniu do perfekcji. Lean to nie tylko usuwanie błędów, ale również nieustanne doskonalenie wszystkich procesów i zmierzanie do jak najwyższych standardów.

Współpraca i dialog.

W Lean Management liczą się ludzie, relacje i komunikacja. W tradycyjnych modelach zarządzania pracownicy zazwyczaj są po prostu wykonawcami płynących „z góry” poleceń i mają jak najlepiej wywiązywać się ze swoich obowiązków – Lean za to stawia na więcej porozumienia i wspólnego korzystania z tak zwanej zbiorowej mądrości. Kierownicy wsłuchują się w głos osób pracujących, te z kolei dzielą się własnym doświadczeniem praktycznym, zgłaszają problemy i razem z menedżerami zastanawiają się nad tym jakie rozwiązania będą w danej sytuacji najlepsze. Pracownicy stają się bardziej samodzielni, potrafią na własną rękę poradzić sobie z różnymi usterkami i stale podnoszą swoją efektywność. Ważnym elementem Lean jest również nacisk na kształcenie i zdobywanie nowych umiejętności. Załoga nieustannie poszerza swoją wiedzę, trenuje dobre praktyki i staje się coraz lepsza w swoim fachu, przyczyniając się tym samym do sukcesu całej organizacji.

Odchudź swoją organizację.

Firmy, które zdecydowały się zastosować Lean Management po niedługim czasie odnotowują bardzo wymierne i zauważalne dla każdego rezultaty. Według statystyk, czas wytwarzania produktów skraca się nawet o 40%, pojawiają się znaczne oszczędności, produkcja działa sprawniej, a pracownicy są bardziej wydajni. „Odchudzenie” organizacji przynosi bardzo pożądane skutki, pozwalając zdobyć bądź utrzymać dobrą i stabilną pozycję na rynku. Mimo swojego przemysłowego pochodzenia, zasady Lean mogą być przenoszone także na inne sektory gospodarki; efektem tego zastosowania poza macierzystą branżą są pojęcia takie jak Lean Service (w odniesieniu do usług), Lean Healthcare (w przypadku ochrony zdrowia), Lean IT, a nawet Lean Government (mowa tu o instytucjach publicznych). O zaletach zarządzania Lean warto przekonać się samemu – z pewnością nikt nie pożałuje nowo zdobytej wiedzy ani perspektyw, które przed nami otwiera.