Wśród standardów znajdują się między innymi wytyczne dotyczące przedstawiania danych finansowych, sposobów wycen aktywów i pasywów czy prezentacje majątku trwałego. Celem, dla którego opracowano wytyczne MSSF, jest ujednolicenie, zwiększenie rozpoznawalności i przede wszystkim porównywalności sprawozdań finansowych spółek funkcjonujących w różnych krajach na świecie. Podmiotami objętymi obowiązkiem zastosowania się do wytycznych MSSF przy sporządzaniu skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zgodnie z ustawą o rachunkowości, są banki oraz emitenci papierów wartościowych.

Kierunek zmian MSSF

Przeprowadzane w ostatnich latach oraz zapowiadane do roku 2019 aktualizacje, mają na celu przede wszystkim usprawnienie stosowanych wytycznych rachunkowości. W ogólnym zestawieniu, można zaobserwować tendencję w odchodzeniu od wyznaczania konkretnych rozwiązań na rzecz ogólnych wskazówek i wytycznych, pozostawiających więcej swobody w zastosowaniu przy sprawozdaniach finansowych. Wśród zapowiadanych zmian, są jednak takie, które słusznie określone są mianem „rewolucyjnych” – jest to między innymi standard MSSF 15  „Przychody z umów z klientami”. Standard zakłada zupełnie nowe, różniące się od dotychczasowo przyjętych zasad rachunkowości, podejście do ujmowania przychodu przedsiębiorstwa. Przełoży się to bezpośrednio na większość umów zawieranych przez firmy dostarczające produkty i świadczące usługi, na podstawie wieloelementowych umów, licencji i kontraktów długoterminowych. Wpłynie również na przedsiębiorstwa, które w porozumieniu ze swoimi kontrahentami stosują zmienną cenę.

MSSF 15

MSSF 15 „Przychody z tytułu umów z klientami” zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2018. Wprowadzenie reguły w pełni zastąpi standardy MSR 18 „Przychody” i MSR 11 „Umowy o usługę budowlaną” wraz z szeregiem interpretacji dotyczących ujmowania przychodów. W opinii stosujących je przedsiębiorców dotychczasowe wytyczne były zbyt ogólne i rozproszone między innymi standardami i interpretacjami, dlatego nadrzędnym celem MSSF 15 jest ujednolicenie i zwiększenie klarowności nowych metod rozpoznawania i ujmowania przychodu.

Zmiany wprowadzane przez MSSF 15 wpłyną szczególnie na te przedsiębiorstwa, które w ramach jednego kontraktu świadczą usługi i dostarczają towary. Często takie kontrakty konstruowane są w sposób, na podstawie którego towary i usługi realizowane są w określonych odstępach czasowych w ramach jednej umowy wieloletniej. Jako branże, na które najbardziej wpłyną usprawnienia, wskazuje się telekomunikację, IT oraz budownictwo i motoryzację.

Od momentu wprowadzenia nowego standardu, każda umowa zawierana przez przedsiębiorstwo z klientem powinna zostać poddana pięcioskładnikowej analizie mającej na celu rozpoznanie i ujęcie przychodu z danego kontraktu. Analiza obejmuje:

• Identyfikację umowy
• Określenie wynikających z danego kontraktu zobowiązań,
• Określenie ogólnej ceny oczekiwanej przez przedsiębiorstwo w zamian za wywiązanie się z zobowiązań umownych,
• Rozbicie ceny ogólnej względem poszczególnych zobowiązań umownych,
• Ujęcie przychodu

Istotnym wyróżnikiem nowych wytycznych jest fakt, że będzie można uwzględnić całość przychodu, który spodziewa się otrzymać przedsiębiorstwo za wywiązanie się z danego kontraktu. Przykładem może być tu ujęcie premii, której ze względu na doświadczenie realizacyjne, przedsiębiorstwo spodziewa się otrzymać za terminowe wywiązanie się z zobowiązań. Działanie tego typu może przełożyć się na bardziej miarodajną ocenę finansową przedsiębiorstwa w oczach analizujących ją inwestorów lub kontrahentów.

Wpływ MSSF 15 na działanie przedsiębiorstwa

Nowy, 5-elementowy model ujmowania przychodu, będzie wymagał od przedsiębiorców szczegółowego przeanalizowania zawieranych kontraktów ze swoimi klientami. Wdrożenie nowych wytycznych będzie wymagało bardzo indywidualnego przełożenia zarówno na branżę, w której funkcjonuje przedsiębiorstwo, jak również na model biznesowy w jakim działa dana firma. Zmiany mogą mieć również mocny wpływ na dotychczas wypracowane i utrwalone procesy wewnętrzne jak również modernizacje systemów IT, którymi przedsiębiorstwo się posługuje w ramach ujmowania przychodów i kosztów.

Jako działy, na które będą miały bezpośredni wpływ nowe wytyczne standardu MSSF 15, wskazuje się dział księgowości, controllingu, dział prawny, audytu wewnętrznego oraz inne obszary przedsiębiorstwa odpowiedzialne za obsługę umów zawieranych z klientami.

Standard MSSF 15 zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2018 roku, dlatego szczególnie  istotne jest aby rozpocząć proces przygotowawczy z odpowiednim wyprzedaniem oraz w sposób, zapewniający odpowiednią implementację nowych wytycznych na gruncie organizacyjnym przedsiębiorstwa.

Jakie kolejne zmiany MSSF czekają przedsiębiorstwa?

Rok po wprowadzeniu MSSF 15, czyli z dniem 1 stycznia 2019, przedsiębiorców czeka kolejne wyzwanie w postaci nowego standardu MSSF 16 Leasing. Na jego podstawie prawie każda umowa leasingowa powinna być ujęta księgowo jako leasing finansowy (dotychczas stosowano podział między leasingiem finansowym i operacyjnym). Zmiana będzie miała bezpośredni wpływ na dane, jakie powinny być ujmowane w bilansie przedsiębiorstwa.