Niepewność – co dalej?
Współczesne czasy odznaczają się wysokim poziomem niepewności w życiu biznesowym i zawodowym. Podejmujemy różne wysiłki, dążymy do założonych celów, a nawet odnosimy sukcesy, ale nie zawsze możemy być pewni co przyniesie nam następny rok albo miesiąc. Obecna sytuacja tylko zwielokrotnia ten stan i wzmacnia odczuwaną przez wszystkich niestabilność.

Choć niepewność potrafi sprzyjać produktywności i innowacyjności, dla wielu osób jej duże natężenie może być bardzo trudne i przysparzać kłopotów z właściwym funkcjonowaniem. Z pomocą przychodzi tu właściwa odporność psychiczna o której opowiemy w dalszej części tego artykułu.

Czym jest odporność psychiczna?

Odporność psychiczna  (mental toughness) to sposób, w jaki radzimy sobie ze stresem; możemy ją porównać do płaszcza ochronnego przed tym, co przynosi nam życie.

Dziekan Wydziału Psychologii University of Hull i uznany autorytet w tej dziedzinie, doktor Peter Clough, definiuje odporność psychiczną jako zdolność człowieka do radzenia sobie z wyzwaniami, presją i trudnościami.

To także zdolność do zarządzania sobą – kontrolowania własnych odczuć i reakcji w określonych sytuacjach. Determinuje ona sposób pokonywania trudności, zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym.

Dlaczego odporność psychiczna jest ważna?

Rozwój odporności psychicznej przynosi znaczące korzyści zarówno pracownikom, jak i całym zespołom;  umożliwia zachowywanie równowagi emocjonalnej, ułatwia adaptację do różnorodnych warunków, redukuje negatywne efekty nadmiernego stresu oraz pozwala radzić sobie z nawet bardzo trudnymi sytuacjami.

Osoby odporne psychicznie:

•  łatwiej przezwyciężają stres, potrafią zachować spokój w obliczu presji i kryzysu
•  łatwiej radzą sobie z niepowodzeniami, zmianami i trudnościami
•  lepiej zarządzają sobą – potrafią zdiagnozować kluczowe elementy swojej efektywności lub jej braku
•  umieją stawiać sobie cele i wytrwale dążyć  do ich osiągnięcia
•  zachowują psychiczny dystans
•  posiadają poczucie sprawczości i kontroli nad własnym życiem, co pozwala im planować przyszłość

Cztery kluczowe czynniki składające się na odporność psychiczną:

Badania prowadzone w Instytucie Psychologii na Uniwersytecie Hull w Wielkiej Brytanii pod kierunkiem prof. Petera Clougha pozwoliły zidentyfikować cztery komponenty odpowiedzialne za kształtowanie odporności psychicznej (tzw. 4C).

1. CONTROL  –  KONTROLA/POCZUCIE  WPŁYWU  (przekonanie o tym, że kontroluje się swoje emocje i los)
2. CHALLENGE  –  WYZWANIE  (postrzeganie wyzwania jako szansy)
3. COMMITMENT  –  ZAANGAŻOWANIE  (wytrwałość w realizowaniu zadań)
4. CONFIDENCE  –  PEWNOŚĆ  SIEBIE  (wysoki poziom wiary w siebie)

rys. naukowy model odporności psychicznej AQR

Każdy z tych komponentów można oczywiście rozwijać i doskonalić.

Czy można zmierzyć własną odporność psychiczną?

Odporność psychiczną można badać za pomocą testowego narzędzia MTQ48 (Mental Toughness Questionnaire 48)

Mierzenie jej komponentów odbywa się dzięki zastosowaniu, składającego się z 48 pytań, testu psychometrycznego. Po wypełnieniu testu uczestnicy otrzymują obszerny raport rozwojowy z dokładnymi wynikami   oraz proponowanymi  sposobami  pracy. Test MTQ48 pozwala na zdiagnozowanie kluczowych elementów swojej odporności bądź jej braku; uzyskana diagnoza pokazuje stan zasobów danej osoby oraz umożliwia podjęcie  konkretnych działań nastawionych na podniesienie siły i odporności, a więc efektywności i samopoczucia.

MTQ48 to rzetelne i wiarygodne narzędzie, którego potencjał potwierdzają liczne badania akademickie. Stanowi istotny element oceny osobowości i znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach życia zawodowego i osobistego.  Jego wydawcą jest międzynarodowy lider narzędzi analiz dla biznesu AQR (http://www.aqr.co.uk/page/mentaltoughness).

Test umożliwia diagnozę poziomu siły i odporności zarówno poszczególnych uczestników, jak i całego zespołu.

Co zapewnia test MTQ48?

• Raport rozwojowy wskazujący wyniki w czterech obszarach
• Raport zespołowy wskazujący wyniki dla całego zespołu
• Raport postępów oparty o bieżącą i poprzednią analizę
• Sugestie rozwojowe i szkoleniowe mające na celu poprawę efektywności

Czy odporność i siłę psychiczną można rozwijać?

Zdecydowanie tak!  Są na to potwierdzone sposoby.

Peter Clough i Doug Strycharczyk twierdzą, że odporność to plastyczna cecha naszej osobowości, a  większość odpowiedzialnych za nią czynników można kształtować.  Wytrwałość, odwaga  i konsekwentne działanie  znacząco podwyższają naszą osobistą efektywność i poziom satysfakcji z codziennych czynności. Nie jesteśmy więc skazani wyłącznie na własne geny; możemy wzmacniać, rozwijać i trenować nasz psychiczny potencjał, wpływać na nastawienie i własne reakcje, by lepiej radzić sobie ze zmianami, napięciem i niepokojem. Możemy  także skuteczniej redukować stres oraz efektywnie zarządzać  emocjami i własnymi zasobami w obliczu wyzwań i nagłych zmian.

W jaki sposób możemy ją rozwijać?

Odporność psychiczna nie jest pojęciem abstrakcyjnym – wiąże się z konkretnymi działaniami. Siła i odporność psychiczna są jak mięsień; aby rosły i się rozwijały, muszą być wzmacniane.  Wytrwały trening prowadzi do zmiany nawyków w myśleniu i działaniu, dzięki czemu stajemy się bardziej odporni na stres i niepowodzenia oraz znacząco podwyższamy naszą osobistą efektywność, stawiając czoła nawet największym wyzwaniom. Dzięki właściwej odporności psychicznej, niepewność przestaje nas przytłaczać i obezwładniać; staje się za to kolejnym zasobem nad którym umiemy zapanować i wykorzystać go do realizacji naszych celów.

Naucz się jak pracować nad swoją odpornością psychiczną na specjalnie dobranych szkoleniach Akademii Odporności na Stres