Jeżeli jednak wpisywaną frazę uzupełnimy o słowo „język”, dotrzemy do stron opowiadających o  rzeczywistym celu naszych poszukiwań czyli Data Analysis Expressions. Historia języka DAX sięga roku 2009 kiedy jako element Projektu Gemini stanowił część funkcjonalności PowerPivot – rozszerzenia dla Excel 2010. Trzy lata później DAX, razem z Modelem Tabelarycznym, zaimplementowano do rozwiązań serwerowych MS SQL Server 2012, wydanie MS SQL Server 2016 przyniosło zaś językowi DAX i Modelowi Tabelarycznemu znaczące usprawnienia.

Mimo, że przy pobieżnym oglądzie język DAX przypomina rozbudowane wyrażenia w Excel, a sposób prezentacji danych Modelu Tabelarycznego pozostaje taki sam jak w Power Pivot, w rzeczywistości DAX jest w pełni funkcjonalnym językiem nie tylko wyrażeń, ale też zapytań. DAX to język funkcyjny – każde wyrażenie oznacza wywołanie odpowiedniej funkcji.

Wyrażenia przetwarzane w DAX mogą być tablicowe lub skalarne, natomiast napisane w nim zapytania zwracają tabelę o zmiennej liczbie wierszy i ustalonej liczbie typizowanych kolumn. Oznacza to, że tabela jest podstawą działania napisanego w DAX zapytania a otrzymane rezultaty wyrażenia lub zapytania będą zależeć od kontekstu danej tabeli, dla których są one przetwarzane.

Wszystkie zapytania i wyrażenia są procesowane w dwóch kontekstach – kontekście wiersza oraz kontekście filtra. Chociaż Model Tabelaryczny dysponuje ograniczonym sposobem przetwarzania hierarchii, w DAX można budować zaawansowane zapytania dzięki działającym iteratorom.

Jeżeli chodzi o składnię języka DAX, w jej zakres wchodzi ponad 200 funkcji, z kolei w Modelu Tabelarycznym jest siedem wbudowanych typów danych (Integer – liczba całkowita, Real – liczba dziesiętna, Currency – waluta, Date – data, TRUE/FALSE – logiczne, String – tekst, BLOB – binary large object) z zaimplementowanymi rozbudowanymi mechanizmami konwersji.

Szczegółowy opis  języka DAX wymagałaby wspomnienia o jeszcze wielu innych jego cechach – sposobach kompresji przechowywanych danych, orientacji kolumnowej, przeliczaniu obiektów tymczasowych podczas wykonywania zapytania), ale już same podane tu podstawowe informacje pokazują, że mamy do czynienia z narzędziem oferującym szerokie możliwości przekształcania i prezentacji danych. Największą siłą DAX oraz Modelu Tabelarycznego jest łatwość, z którą już od początku można tworzyć funkcjonalne rozwiązania – aby zaś tworzone rozwiązania w pełni zaspokajały nasze potrzeby, musimy potrafić zaadaptować je do własnych potrzeb. Przygotowane dla Państwa przez Altkom Akademię trzydniowe szkolenie jest znakomitą okazją do zdobycia niezbędnej wiedzy i umiejętności w tym zakresie. Serdecznie zapraszamy wszystkie osoby zainteresowane językiem DAX i podniesieniem swoich zawodowych kwalifikacji.